Na een studie politicologie werd Maurits Groen hoofdredacteur
en uitgever bij Milieudefensie. ‘Voor duurzaamheid en milieu was
destijds amper aandacht. Had je die wel dan werd je als wereld-
vreemd beschouwd.’ Ondanks de overtuiging dat verandering
dringend nodig was, hield Groen (1953) zich verre van provocatie.
‘Alleen maar tegen zaken aanschoppen heeft geen zin. Om een
samenleving te veranderen, moet je een positief alternatief bieden
en met mensen in verbinding blijven.’ Dat doet Groen sinds 1982
via zijn eigen bureau. Hij adviseerde honderden bedrijven, overhe-
den en maatschappelijke organisaties. ‘Al heb ik een onafhanke-
lijke rol, de intenties – mijn true colours – zijn altijd duidelijk; ik
wil bijdragen aan structurele verduurzaming.’
Kwantumsprong
Groen ziet een kentering in de aandacht voor het milieu. ‘Belang-
rijk daarbij is de exponentiële toename van kennis. Op een usb-
stick zit nu meer rekencapaciteit dan gebruikt is bij de eerste
maanlanding. We weten enorm veel van de planeet en haar toe-
komst.’ Dit leidde bij de recente klimaattop in Parijs tot een vol-
gens Groen historische mondiale afspraak. ‘Al zal het nog een
heel gevecht worden om daar echt uitvoering aan te geven, er is
een streep gezet onder het gebruik van fossiele brandstoffen. Dat
besluit is genomen op basis van onze kennis over de toekomstige
gevolgen voor het milieu, ondanks een machtige tegenlobby. Het
is echt een doorbraak, een kwantumsprong.’
Mammoettanker beweegt
Steeds meer partijen trekken zich terug uit fossiele energie. ‘Olie-
maatschappijen verliezen beurswaarde. De duurzame energiesec-
tor wordt een factor van belang en is in Duitsland al goed voor
380.000 banen. En vertegenwoordigers van de gevestigde orde –
banken, energiemaatschappijen – maken statements die eerder
voorbehouden waren aan organisaties als Greenpeace of Milieude-
fensie.’ De mammoettanker beweegt. ‘De eerste centimeters kos-
ten heel veel moeite. Is de kentering eenmaal ingezet
dan gaat het steeds sneller.’
Al Gore
Bij de aandacht voor duurzaamheid is agendasetting cruciaal.
‘Schoolvoorbeeld is An Inconvenient Truth,’ aldus Groen, die er
verantwoordelijk voor was dat boek en film van Al Gore in Neder-
land verschenen. Hij nam er een tweede hypotheek voor. ‘Ik
geloofde heilig in de potentiële impact van Gore’s boodschap.’ Die
inschatting bleek juist. ‘Door alle publiciteit rond Gore en zijn
visie sloeg de maatschappelijke opinie over klimaatverandering
in één klap om. Een grote groep mensen werd zich bewust van
het dreigende onheil.’ An Inconvenient Truth deed ook Groen’s
ster rijzen. ‘Sinds het bezoek van Gore in 2006 weten mensen mij
steeds vaker te vinden. Daardoor is ook mijn impact toegenomen.’
Die wordt benadrukt door de toppositie in de Duurzame Top Hon-
derd die Groen sinds eind 2015 inneemt.
Verbinder
Hield Groen zich aanvankelijk vooral bezig met communicatie en
advies, de laatste jaren ligt de nadruk op concrete producten en
diensten. ‘De toegenomen kennis zorgt niet alleen voor bewust-
wording maar stelt ons ook in staat, oplossingen te vinden die bij-
dragen aan een beter milieu. Bijna dagelijks word ik benaderd
met vragen over productie, financiering en marketing van derge-
lijke initiatieven. Mijn rol is dan die van verbinder. Na bijna veer-
tig jaar beschik ik over een groot netwerk. Dat zet ik graag in om
kansrijke ideeën verder te helpen.’
Kippen en douchen
Groen is betrokken bij een groeiende reeks initiatieven. Zoals de
WakaWaka (zie kader). En Greenem, een vergelijkingssite die
onder meer verbruikskosten en milieu-impact van elektrische
apparatuur inzichtelijk maakt. Met Kipster kunnen diervriende-
lijk en duurzaam kippen worden gehouden voor eierproductie
tegen marktconforme prijzen. Hamwells is een superieur douche-
systeem dat ook nog eens 90% water en 80% energie bespaart. ‘Er
worden steeds meer oplossingen ontwikkeld die milieuvriende-
lijke productie en energiebesparing mogelijk maken, en die ook
financieel steeds aantrekkelijker worden. Ik ervaar het als een
snoepwinkel met symboolproducten die bewijzen dat het beter,
duurzamer en voordeliger kan. Deze winkel wordt alsmaar
voller.’
Onverklaarbaar kortzichtig
Ondanks alle initiatieven presteert Nederland belabberd op het
gebied van duurzame energie. ‘Binnen de EU doet alleen Malta
het nog slechter,’ weet Groen. ‘Ik mis visie en verantwoordelijk-
heid. Al jarenlang is bekend dat ons aardgas rond 2030, 2035 op
is. Van enige urgentie bij de ontwikkeling van alternatieven is
echter geen sprake. Een onverklaarbare kortzichtigheid met grote
gevolgen, zowel economisch als geopolitiek. Zonder alternatieve
energie missen we straks niet alleen onze aardgasinkomsten
maar wordt Nederland ook afhankelijk van Poetin en het Midden-
Oosten. Is dat wat we willen?’ Toch blijft Groen hoopvol. ‘De tech-
niek ontwikkelt zich razendsnel. Op termijn fungeert elk dak,
raam en muur als 'energie-oogst-oppervlak'. Opslag wordt goedko-
per, nul op de meter is straks de norm.’ De techniek om de nood-
zakelijke omslag te realiseren, is beschikbaar. ‘Ook de financiële
middelen zijn er. Het enige wat ontbreekt, is bestuurlijke en poli-
tieke wil.’
13
